İnternet'ten Çalışan Akıllı Kombi Sistemi

Merhaba Arkadaşlar,

Bu yazımızda evlerimizdeki aptal (dummy) kombileri nasıl akıllı (smart) hale getirecebileceğimizi göreceğiz.

Gerekli olan malzemeler:
1. Oda termostat desteği olan bir aptal kombi. :)
2. Itead sonoff basic wifi IOT cıhazı. (47 TL = 8.79$)
3. AC 220 volt bobinli bir röle (veya DC 5 volt bobinli bir röle ve bu röle için 5 volt DC adaptör) (20 TL = 3.74$)

Aşağıda göreceğiniz, okuyacağınız her şeyi biraz teknik bilgisi olan arkadaşlar için birkaç satırda özetlemek isterim: Oda termostatı takılabilen kombilerde halihazırda bir oda termostatı takılı ise onun kablosuna seri bağlantı ile, oda termostatı takılı değilse (bizim örnekteki gibi) oda termostat bağlantısının yapılacağı sokete bağlı olan jumper kabloyu çıkartıp yerine AC rölemizin kontaklarını bağlıyoruz. AC rölenin bobinini de sonoff'un çıkışına bağlıyoruz. Sonoff'un girişini de AC 220v a takıyoruz. Sonoff'u telefonumuza tanıtıp kullanıyoruz. Bu kadar. Şimdi bu anlattığımızın detaylı şekilde nasıl yapılacağına bakalım birlikte:

01 sonoff basic iot cihazi

02 ac 220 volt bobinli role ust

03 ac 220 volt bobinli role alt

04 oda termostati baglanabilen herhangi bir kombi

05 kombimizi kapatiyoruz

06 kombi kapali enerjiyi de kessek daha iyi olur aslinda

07 sol alt kosedeki vidayi cikartiyoruz

08 sag alt kosedeki vidayi cikartiyoruz1

09 sag alt kosedeki vidayi da cikartiyoruz2

10 kombimizin kapagini actik

11 kombinin ici

12 oda termostat jumperi

13 soket kulpu

14 soket kulpundan tutup soketi cikardik

15 jumper kablosunu sokecegiz

16 jumper kablosunu cikarttik

17 soketten sonoffa kadar olan mesafeyi olctuk

18- Bu noktaya kadar yaptığımız işlemlerle kombimizi hazırlamış olduk. Şimdi 220v fişimizi, 220v switchimizi, kablolarımızı, sonoff iot cihazımızı, rölemizi ve bunların bağlantılarını da yapıp hazır hale getirelim:

19 prizden sonoffa kadar fis switch ve kabloyu hazirlayip sag tarafa ayirdik

20 ac 220 voltluk switchimiz1

21 ac 220 voltluk switchimiz2

22 ac 220 voltluk switchimiz3

23- Daha önce 14.04.2018 tarihli sonoff yazımda (aşağıdaki linkte) detaylarını anlattığım bir güvenlik açığı mevcut. Önce bunu okumalısınız:

https://ersinkecis.blogspot.com/2018/04/sonoff-basic-ile-iot-internet-of-things.html

Ben ilgili bölümü buraya da alıntılıyorum. Tam bu noktada benim kullandığım switch gibi switchler BİR ADET KABLOYU ayırdığı için bu ayrılan kablo FAZ (yani AC elektrikteki canlı uç) hattına bağlanmalıdır. Aynı sonoff'un Line yazan girişe FAZ hattını takmanızı istediği gibi:

----------

Bağlantı esnasında dikkat etmek gereken ufak bir nokta var: faz hattını input bölümündeki line yazan porta monte etmek gerekiyor. Böyle yapmazsak ne olur? Yine çalışır. Fakat bu bir güvenlik açığı oluşturur (yazılımsal olarak değil, fiziksel bir güvenlik açığından, yani can güvenliğinden bahsediyorum) sebebine gelince röle nötr hattını değil sadece line yazan hattı açıp kapatmaktadır. nötr hattı içerdeki baskı devre üzerinden girişten alınıp dokunulmadan direkt çıkışa verilmiştir. Bu şu anlama gelir, eğer line yazan porta fazı değil de nötr hattını bağlarsanız akıllandırmak istediğiniz cihaz kapalıyken bile cihazın üzerinde her zaman 220v AC elektrik hazırda bekliyor olacaktır. Ancak cihazın nötr hattı sonoff tarafından kesilmiş olacağı için cihaz çalışmayacaktır. Cihaz çalışmıyor olunca çoğu insan üzerinde enerji yok kabul edip 220v AC elektrik ile çarpılma riskine maruz kalacaktır. Bu yüzden faz hattını line portuna, nötr hattını da N yazan input portuna bağlamalısınız. Output portunu istediğiniz gibi cihaza takabilirsiniz o taraf önemli değil.

----------

24 ac 220 voltluk switchimiz4

25 olcu aleti ile switchin kestigi canli ucu tespit ediyoruz-enerji yok

26 switchimizi enerji akisi saglayacak konuma aliyoruz

27 olcu aleti ile switchin kestigi canli ucu tespit ediyoruz

28 enerjinin olmadigi konuma EL yazdim

29 enerjinin oldugu konuma INT yazdim

30- Fiş ile sonoff iot cihazı arasına eklediğimiz bu switch sonoff'un enerjisini kesip kombimizi ayyynennn biz tüm bu işlemleri yapmadan önceki eski haliyle kullanmamızı sağlayacak. 

Switch ile sonoff'un enerjisini kestiğimiz konuma (o yüzeye yazacak kalem yoktu, tornavida ile kazıdım) manuel mod anlamında kısaca EL kelimesini yazdım. Sonoff'a enerji verdiği konuma da INT. yazdım. Switch konumu ile ilgili kafam karışırsa bu yazılara bakacağım. (sonoff üzerinde de yeşil bir led var aslında. Enerji varken yanıyor bu led)

31 switchteki faz rengi olan kahve sonoffta linea gelecek sekilde bagladik

32 fis switch ve sonoff hazir

33- Bu noktaya kadar kombimizi hazırladık, bizi bekliyor.

Sonoff IOT cihazımızı az önce hazırladık. O da biraz beklesin.

Şimdi AC 220 volt bobinli rölemizi de hazır edip üçünü birbirine bağlayarak çalışmamızın donanımsal tarafını bitirelim.

34 roleyi sonoffun uzerine silikonla yapistiracagim icin kablosunu kisa yaptim

35 sonoff cikisina baglanacak kabloyu role bobinine lehimledim

36 kablolarin sirasi yok ama burada izolasyon onemli

37 roleyi sonoff cikisina vidalayacagiz

38 roleyi sonoff cikisina vidalayacagiz

39 roleyi sonoff cikisina vidaladik

40 roleyi sonoff cikisina vidaladik

41 simdi kombiye baglamadan once bir test edelim

42 switch enerjiyi kesmis konumda

43 switch ile sonoffa enerji veriyoruz

44- https://ersinkecis.blogspot.com/2018/04/sonoff-basic-ile-iot-internet-of-things.html

Linkinde detaylı olarak ekran görüntüleriyle anlattığım gibi eWelink uygulamasını cep telefonumuza kuruyoruz ve yine aynı linkte anlattığım şekilde sonoff cihazını programa tanıtıyoruz. Tek fark cihaz ismi soran yere "Test Lambası" yerine bu defa "Kombi" yazacağız.

Ben aşağıda yine her ihtimale (yazılımın arayüzlerindeki olası değişikliklere) karşı en güncel eWeLink uygulamasının sıfırdan kurulumu ve ayarları ile ilgili görselleri yeniden hazırlayıp attım:

44-01 Google Play de eWeLink uygulamasini bulun
44-02 programi yukleyin
44-03 programi acin

44-04 eWeLink programi aciliyor
44-05 read butonuna basin
44-06 agree and continue butonuna basin

44-07- Ben daha önceden üye olduğum için direkt olarak login işlemi yapacağım. Daha önce kayıt olmamış olan arkadaşlar sağ alttaki kayıt yazan yere tıklayarak kendi cep telefon numaralarını +441143597870 nolu Sheffield isimli telefon numarasından size gelecek olan "E-WeLink validation code is 1234, valid for 30 minutes." şeklindeki SMS'teki doğrulama kodunu (aynı bankalardaki login işlemi gibi) girerek sisteme kaydettirecekler.

44-08 login veya yeni kayit
44-09 login icin Turkiye yi secin
44-10 buradaki diger bilgileri de dolduruyoruz

44-11 register ettigimiz cep telefonumuzu ve parolamizi giriyoruz
44-12 benim gibi unutkan biriyseniz eski sifrenizi sifirliyorsunuz
44-13 eWeLink ten gelen SMS teki dogrulama kodunu aldik

44-14 dogrulama kodu ve yeni sifremizi girdik
44-15 tekrar login ekranina geldik normal sekilde login oluyoruz
44-16 alt ortadaki arti isaretine basiyoruz

44-17 sonraki butonuna tikliyoruz
44-18 wifi isim yazan yere tikliyoruz
44-19 yazilim wifi agi icin izin gerektigini soyluyor tamam diyoruz

44-20 wifi agina erismeye izin ver diyoruz
44-21 kendi wifi agimizi seciyoruz
44-22 wifi parolamizi giriyoruz

44-23 cihaz eslestirmesi basliyor

44-24 bu butona 5 saniye boyunca basili tutuyoruz

44-25 cihaz eslestirmesi basliyor
44-26 program sonoff cihazini tespit etti
44-27 cihaza kombi ismini verip kaydediyoruz

44-28 cihazimiz basariyla uygulamaya eklendi
44-29 menuye gelen cihazin ismi uzerine tikliyoruz
44-30 o anki sonoff cihaz durumunu goruyoruz

44-31 OFF yazan buyuk butona tiklayarak sonoff cihazimizi tetikleyelim
44-32 sonoff icindeki kucuk rolenin ve disardaki buyuk rolenin cit-cit sesi geldi sonoff acik konuma gecti
44-33 disardaki testlerimiz basarili bir sekilde tamamlandi.

45 orta ve sag uclari kontrol ettik ve NO yani normalde acik cikti

46 sol ve orta uclari kontrol ettik ve NC yani normalde kapali cikti

47 NC yani Normally Closed (Normalde Kapali) uclara lehimledik

48- Rölenin hangi kontaklarına bağlantı yapmamız gerektiğine nasıl karar veriyoruz? Şu şekilde:

Soru : kombimizi SADECE internet üzerinden mi kontrol etmek istiyoruz?

Cevap "EVET, manuel moda gerek yok, sadece internetten olsun yeterli" ise NO (Normally Opened) yani Normalde Açık olan (röleye enerji verilmemiş durumdayken birbirine temas halinde olmayan kontaklar NO -normalde açık- kontaklardır) kontaklara bağlamamız gerekiyor bu durumda. Yani orta ve sağdaki (resimlere göre) kontaklar.

Avantajı: Ekranda OFF yazıyorken cihazımız OFF olacak, ON yazıyorken ON olacak. Ne yazıyorsa o şekilde olacak.

Dezavantajı: Internet erişimi olmadığında kombinin yanında bile olsak kombiyi manuel olarak açamayacağız. (şarteli veya fişi kullanarak kapatabiliriz tabi. :)) )
----------

Cevap "HAYIR, manuel olarak eskiden olduğu gibi cihazın üzerindeki tuşlarla da kontrol edebileyim" ise NC (Normally Closed) yani Normalde Kapalı olan (röleye enerji verilmemiş durumdayken birbirine temas halinde olan kontaklar NC -normalde kapalı- kontaklardır) kontaklara bağlamamız gerekiyor bu durumda. Yani sol ve ortadaki (resimlere göre) kontaklar.

Avantajı: Çoluk çocuk evden manuel moda alıp (veya sonoff'un fişini çekip) kombiyi eskiden olduğu gibi kombi üzerindeki tuşları kullanarak açıp kapatabilirler.

Dezavantajı: Evden birisi kombiyi manuel moda alırsa internetten kullanım moduna alınana kadar internet üzerinden kombi yönetilemez. Cep telefonundaki ekranda da kombi gerçekte OFF durumundayken ON yazar. Yine aynı şekilde gerçekte ON durumundayken de telefonda OFF görünür.

Şahsen ben bu soruya HAYIR cevabı verdiğim için NC (normalde kapalı) kontaklara bağladım. Ve manuel moda geçmek içinde sonoff'un fişini çekmekle uğraşmayalım diye sonoff'un enerjisini kesmek amacıyla 220v fiş ile sonoff arasına ufak bir switch ekledim. Swtich üzerine INT ve EL yazılarını kazıdım. INT tarafına çekildiğinde sonoff'a 220v elektrik veriliyor ve kombi internete bağlanıyor. EL yazan tarafına çekildiğinde sonoff'un elektriği kesiliyor. Elektiği kesildiği için rölemize o anda enerji veriyorsa bile rölenin de enerjisini kesiyor. Rölemiz de enerjisi kesildiğinde normal haline dönüyor. Bu durumda da boştayken, enerjisi yokken, normal halinde beklerken NC kontağı yani Normalde Kapalı kontağı orjinal durumu olan kısadevre (kapalı) konumuna geri dönüyor. Kontrol artık kombinin üzerindeki eski emektar butonlara kalıyor. Üstteki fotoğraflardan 15 ve 16 nolu fotoğraflara bakacak olursanız zaten kombinin normal, eski düzeninde çalışması için jumperı söktüğümüz noktadaki soketlerin birbirine temas halinde (kısadevre) olması gerektiğini görüyoruz. Biz bu soketlerden getirdiğimiz iki kabloyu rölemizin NC (normalde kapalı) uçlarına bağlayınca aynı şartı sağlamış olduğumuz için kombimiz her şeyden habersiz şekilde eski çalışma düzenine geri dönüyor. :)

49 NC yani Normally Closed (Normalde Kapali) uclara lehimledik

50 role kontaklarini da  isiyla daralan makaronla izole edelim

51 role kontaklarini  makaronla izole ettik

52 roleyi sonoffun dugmesi acikta kalacak sekilde sonoff ustune sabitledik

53 roleyi sonoffun dugmesi acikta kalacak sekilde sonoff ustune sabitledik

54 role kontaklarimizdan gelen kablolari jumper soketine bagladik

55 role kontaklarimizdan gelen kablolari jumper soketine bagladik

56 soketimizi yuvasina taktik

57 kombimiz sonoff fisini takana kadar aynen eski orjinal haliyle calisacak

58 role kontaklarimizdan gelen kablolari jumper soketine bagladik

59 role kontaklarimizdan gelen kablolari jumper soketine bagladik

60 basarili testlerden sonra kablo icin bir yer ariyoruz

61 kabloyu disari cikarmak icin burasi uygun gibi

62 gayet guzel oldu

63 son durumdaki genel techizat gorunumu

64 calisma tamamen bitti

64-33- Bu aşamaya kadar yaptığımız çalışmayla kendi cep telefonumuza tanıttığımız cihazımızı cepten yönetebilir hale geldik. Peki diğer aile fertleri de kendi cep telefonlarından nasıl yönetecek? Dersek cevap şu şekilde:

Kendi cep telefonumuza tanıttığımız gibi olmayacak! Bir cihazın sadece tek bir sahibi olabilir! Sonoff üzerindeki butona basarak kendi cep telefonumuza cihazı kaydettiğimizde o cihazın tek sahibi (en azından sanal alemde) biz olarak kayda geçtik. :)

Başkaları da bu imkandan faydalansın istiyorsak diğer kişilerin cep telefonlarına da eWeLink uygulamasını kuracağız fakat "Cihaz Ekle" ("+" tuşu ile yapıyorduk yeni cihaz eklemeyi) DEMEYECEĞİZ. O uygulama o şekilde ana ekranda boşta beklerken biz kendi cep telefonumuzdaki eWeLink uygulamasından cihazımızı paylaşıma açacağız.

Bu işlem mantık olarak aynen bilgisayarda kendi hard diskimizdeki, bize ait olan bir klasorü ağdaki diğer kullanıcılara paylaşıma açmaya benziyor. Yani cihazın sahibi, yöneticisi, administrator'ı biziz. Sadece bizim verdiğimiz, istediğimiz yetkiler ile izin vereceğimiz diğer kullanıcılar kullanabilecek cihazımızı.

64-34 paylasilan cihazlarimizin listelendigi ekran
64-35 paylasilan cihazlarimizin listelendigi ekran
64-36 cihazi paylasima acmak icin sol alttaki paylasa tikliyoruz

64-37 alttaki paylas butonuna tikliyoruz
64-38 gelen ekrana baska bir uyenin cep telefonunu yaziyoruz
64-39 gelen ekrana baska bir uyenin cep telefonunu yazip tamama basiyoruz

64-40 diger kullaniciya SMS onayli bir davetiye gidiyor
64-41 diger telefondan aldigim ekran goruntusu (paylastigimiz kisinin telefonu)
64-42 yazilimda paylasim bugi var

64-43- https://ersinkecis.blogspot.com/2018/04/sonoff-basic-ile-iot-internet-of-things.html

Adresindeki eski, örnek çalışmamızda o tarihli yazılımda paylaşım bug'ı (hatası) yoktu fakat en son güncellemelerden sonra şöyle bir bug oluşmuş:

1. cihazı paylaşıma açmak istiyorsunuz.
2. paylaşmak istediğiniz üyenin cep telefonunu giriyorsunuz.
3. tamam butonuna bastığınızda o kişiye program üzerinden bir mesaj gidiyor.
4. o kişi gelen mesajdaki iptal ve onay yazan butondan onay yazana tikliyor.
5. o anda gelen mesaj "çok geç kaldınız onay için beklenen süre doldu" diyor.
6. tekrar paylaşım talebi için 3dk beklemeniz gerekiyor.
7. bekleyip yeniden paylaş diyorsunuz.
8. diğer telefona mesaj gelir gelmez, anında onay veriyorsunuz ama yine aynı hata!

Sonuç: bu durumdan bir yazılımcı olarak benim yaptığım çıkarım +44 yani ingiltere deki amazon cloud sunucularını kullanıyor eWeLink uygulamasının alt yapısı. ingiltere ile bizim ülkemiz arasındaki saat farkını bu bölümü kodlayan yazılımcı düşünememiş maalesef. aslında dediğim gibi eski versiyonda sorun yoktu. belki de sonradan güvenlik amaçlı zaman limiti eklediler fakat onu da eklerken hatalı bir mantıkla eklemişler. 

Çözüm1: yeni versiyon çıkana kadar böyle idare edeceğiz veya Google Home (google home uygulaması bu cihazı destekliyor) vb. başka bir programla yönetmeyi deneyeceğiz. :)

Çözüm2: master ve slave cep telefonlarının otomatik saat ayar özelliğini kapatıp ikisini de ingiltere ile aynı saat dilimine alacağız. ondan sonra bu paylaşım özelliğini deneyeceğiz. (ben üşendim açıkçası) :))  bu söylediğim çok büyük bir olasılıkla sorunu çözecektir. bir ara keyfim yerinde ve vaktim müsaitken denerim.

Edit: 22.11.2018
Bu gece denedim. önce slave telefonun saatini Londra olarak ayarladım. Olmadı. Sonra iki telefonu da Londra'ya ayarladım. Yine olmadı. Yaz saati vb. bir durumdan mı olabilir diye +1 ve -1 saat dilimlerini denedim. Yine olmadı. Benim (master) telefonu eski haline döndürdüm. Slave'in saatini de otomatik ayarlamadan çıkarıp elle ayarladım. Oldu. Şimdi eşim de yönetebiliyor aynı şekilde kombiyi. Yarın da çocukların telefonları set ederim. :)
----------

ÇALIŞMA BİTTİ. Güzel de oldu. Aslında dışarda kalan sonoff, röle ve kabloların tamamı kombinin içinde uygun yer olması durumunda kombinin içinde de bırakılabilir. Tabi yukardaki resimlerden 47-49 arasında kalan 48 nolu yazıdaki soruya verdiğiniz cevap EVET ise. Yani sadece internet üzerinden kullanacaksanız. Aksi halde manuel moda almak için sonoff'un enerjisini kesmek gerekecek. Bu yüzden de sonoff'un haricen beslenmesi veya sonoff'un on-off switchinin dışarıda bırakılması gerekir. Ben çok ta uğraşmak istemedim. Bu kadarı bana yeterli.


Bu arada sadece kombinizi uzaktan açmak veya kapatmak değil aynı zamanda mükemmel bir zamanlayıcı sahibi de oldunuz. Mesela ilk etapta yaptığım birkaç basit zamanlama ayarı (aşağıdaki resme bakanlara rölenin NC -normalde kapalı- kontağını kullandığım için off'ların on, on'ların off olduğunu hatırlatayım. yukardaki yazılardan röle kontağı seçimi konusunu tekrar okuyabilirsiniz bu konuyu daha iyi algılayabilmek için. yani 05:00-07:30 ve 17:00-23:59 arasında bizim kombi alev alev yanıyor):

İyi günlerde kullanmanız dileğiyle. Başka bir makalede görüşmek üzere. Selamlar... :)

Ersin Keciş