Itead Sonoff Basic ile IOT ve Akıllı Ev Sistemleri Hakkında

Sonoff Basic ile IOT (Internet Of Things - Nesnelerin Interneti) ve akıllı ev sistemleri. 

IOT, bu epey zamandır uğraştığım bir konu. Espressif firmasının üretimi olan ESP8266 MCU ürününü kullanarak daha önce oldukça zahmetli bir çalışma ile (o çalışmayı da farklı bir blog konusu olarak hazırlamaya çalışacağım) herhangi bir elektrikli cihazı akıllı hale getirebilmiştim. Akabinde internet üzerinden o cihazları rahatça yönetebiliyordum.

İşte benim binbir türlü zahmet ve emek harcayarak yaptığım akıllı ev sisteminin en önemli parçalarından birini ITEAD firması SONOFF markalı akıllı ev ürünleri olarak üretmeye başladı. Biz de bu yazımızda markanın ürün gamındaki en alt seviye ürünü olan SONOFF BASIC modelini detaylı olarak inceleyeceğiz.

Cihazımız Bulut (internet üzerinde çalışan sunucu bilgisayarları) destekli çalışan bir cihazdır. Amazon Alexa, Google Assistant, Google Nest, Google Home, IFTTT ve eWeLink uygulamalarıyla uyumlu çalışabilmektedir. Biz yazımızda eWeLink uygulamasını baz alacağız. Sonoff Amazon AWS sunucularını kullanmaktadır. Cep telefonlarımızda kullanacağımız eWeLink uygulaması da aynı sunucular üzerinden komut ve güncel durum bilgilerini işlemektedir:

Sonoff'un Türkiye distribütürünün cihazla ilgili tanımı da şu şekilde:
        Sonoff, kullanıcılara akıllı ev kontrolü sağlayan uygun fiyatlı bir cihazdır. Geniş bir ürün yelpazesine bağlanabilen WiFi tabanlı bir kablosuz anahtar-röle kartıdır.
        Sonoff, veriyi bir WiFi Router aracılığıyla bir bulut platformuna iletir ve mobil uygulamayla eWeLink aracılığıyla tüm bağlı cihazları uzaktan kumanda etmenizi sağlar. Sonoff sunucusu Amazon AWS global sunucusudur.
        Sonoff tüm ev aletlerini akıllı hale getirir. Mobil cihaz ağı olduğu sürece, kullanıcılar cihazları her zaman herhangi bir yerden açıp-kapatarak uzaktan kumanda edebilir. Kullanılabilecek diğer bir özellik ise evdeki cihazlar için zamanlamalar ayarlamaktır; geri sayım, planlanmış açma veya kapama ile kullanıcıların kolay bir yaşam sürmesi hedeflenmiştir.
        Mobil uygulama eWeLink, kullanıcıların cihazları kolayca kontrol etmesini sağlar. Uygulamanın iOS ve Android versiyonlarını AppStore ve Google Play'de bulabilirsiniz.

Örnek bir çalışma için gerekli temel malzemeler:

• bir adet itead sonoff basic wifi röle (en uygun fiyatlısıdır) [9.20$]
• bir adet 220v teyp fişi elektrik kablosu [1.53$]
• bir adet E27 lamba duyu [0.34$]
• bir adet E27 ampul [0.86$]

14.04.2018 tarihli ilgili testimize ait ürünlerin TL ve USD bazlı piyasadaki perakende fiyatları üstteki gibidir.
reklam olmaması için herhangi bir firma adı belirtmiyorum (blog'umda google reklamları bile olmaz) :)

itead sonoff basic kutusu

itead sonoff basic kutu içeriği

itead sonoff basic kasa içi

sonoff cihazının orjinal sunumundaki pcb fotoğrafları. serial-ttl yazan bölümden cihazdaki esp8266 çipi
hacklenebiliyor. buradan yeniden programlamak mümkün. (ilerleyen zamanda bir blog konusu da bu olsun)

sonoff cihazının orjinal sunumundaki açıklamalı 3d parça fotoğrafları

SONOFF BASIC kasa içinde, pcb ve elektronik komponentler. Üstte trafo ile 220 volt AC'den 5 volta ve AMS1117 regülatör entegresi ile de 3.3 volt DC'ye olan dönüşümü yapan güç devresini; altta ise Espressif firmasının ESP8266 MCU'sunu görebilirsiniz. Flash çipi üst katmanda. Kullanılan 5 volt röle 10 amper akıma dayanacak şekilde. Isınma ihtimaline karşı pcb'de faz ve nötr hatlarının etrafı kesilerek ısı köprüsü kırılmış. Güzel ve kompakt bir tasarım olmuş. Fiyat olarak Aliexpress'te Türkiye fiyatının yarısına bulunabiliyor.

KONUYLA İLGİLİ WEB SİTELERİNİN LİNKLERİ:

Sonoff Basic ve üreticisi Itead firması ile ilgili linkler:
https://www.itead.cc/
https://www.itead.cc/smart-home.html
http://sonoff.itead.cc/en/

Sonoff devre şeması:
https://www.itead.cc/wiki/images/6/6b/Sonoff_schmatic.pdf

Sonoff kullanım klavuzu:
https://www.itead.cc/blog/user-guide-for-sonoff-slampher

Sonoff Basic'in beyni diyebileceğimiz Esp8266 mikro işlemcisi ile ilgili linkler:
https://www.espressif.com/
https://www.espressif.com/en/products/hardware/socs

Esp8266 datasheet:
http://espressif.com/sites/default/files/documentation/0a-esp8266ex_datasheet_en.pdf

Esp8266 teknik özellikleri:
http://dl.itead.cc/IM151116002/0A-ESP8266_Specifications_v4.1.pdf

Google Play'deki eWeLink uygulaması:
https://play.google.com/store/apps/details?id=com.coolkit&hl=tr

Testte kullanılan malzemeler ve sırayla montaj ve testteki çalışma aşamaları:

Yukardakı fotoğrafları üzerine yazdığım numara sırasıyla açıklayalım:

1. 220v teyp fişi elektrik kablosu (KABLO)
2. E27 lamba duyu (DUY) ve E27 ampul (AMPUL)
3. sonoff basic wifi röle (SONOFF)'nin input kısmına KABLO bağlanmış durumda.
4. SONOFF'un input kısmının bağlantısı tamamlanıp kapağı kapatılmış durumda.
5. DUY ve AMPUL SONOFF'un output kısmına bağlanmış durumda (1).
6. DUY ve AMPUL SONOFF'un output kısmına bağlanmış durumda (2).
7. DUY ve AMPUL SONOFF'un output kısmına bağlanmış ve output kapağı kapatılmış durumda.
8. SONOFF'a ilk enerji verilmiş durumda (henüz ayarları yapılmamış.
9. SONOFF'un Wifi SSID ve Password bilgileri eWeLink uygulamasindan set edilmiş durumda.
10. eWeLink uygulamasından PowerON testi başarılı, lambamız yanmaya başladı.
11. eWeLink uygulamasından PowerOFF testi başarılı, lambamız söndü.

Detaylı izahata gelecek olursak; şu şekide yapalım: elimizdeki fiş, ampul ve duyu sonoff'un input ve output portlarına bir saatçi düz tornavida ile bağlıyoruz. Bağlantı esnasında dikkat etmek gereken ufak bir nokta var: faz hattını input bölümündeki line yazan porta monte etmek gerekiyor. Böyle yapmazsak ne olur? Yine çalışır. Fakat bu bir güvenlik açığı oluşturur (yazılımsal olarak değil, fiziksel bir güvenlik açığından, yani can güvenliğinden bahsediyorum) sebebine gelince röle nötr hattını değil sadece line yazan hattı açıp kapatmaktadır. nötr hattı içerdeki baskı devre üzerinden girişten alınp dokunulmadan direkt çıkışa verilmiştir. Bu şu anlama gelir, eğer line yazan porta fazı değil de nötr hattını bağlarsanız akıllandırmak istediğiniz cihaz kapalıyken bile cihazın üzerinde her zaman 220v AC elektrik hazırda bekliyor olacaktır. Ancak cihazın nötr hattı sonoff tarafından kesilmiş olacağı için cihaz çalışmayacaktır. Cihaz çalışmıyor olunca çoğu insan üzerinde enerji yok kabul edip 220v AC elektrik ile çarpılma riskine maruz kalacaktır. Bu yüzden faz hattını line portuna, nötr hattını da N yazan input portuna bağlamalısınız. Output portunu istediğiniz gibi cihaza takabilirsiniz o taraf önemli değil.

Fiziksel montaj ve kablo bağlantılarımızı doğru şekilde yaptıktan sonra Android kullanıcıları Google Play üzerinden, IPhone kullanıcıları da IOS App Store üzerinden eWeLink uygulamasını indirip kurarak son safhaya ulaşmış olacaklardır. :)

eWeLink uygulamasını kurduktan sonra uygulamayı kullanabilmek için uygulama sisteme kayıt olmanızı isteyecektir. Aynı facebook, twitter, instagram gibi sitelere kaydolurken yaptığınız gibi bir cep telefon numaranızı (kullanıcı adı yerine geçiyor) ve yeni bir parola girerek kaydınızı yapacaksınız, akabinde uygulama cep telefon numaranızı doğrulamak için size doğrulama kodu içeren bir SMS gönderecek. SMS'teki doğrulama kodunu da kayıt ekranına girdiğinizde artık güvenilir ve gerçek bir kullanıcı olarak sisteme kaydınızı tamamlamış olacaksınız.

1:uygulamayı indirip kurun. 2:uygulamayı açın. 3:telefon numaranız ile kayıt olun. 4:yeni bir cihaz eklemeye bailayın...

4.safhada Quick Pairing seçeneği ile 5.aşamaya geçince buraya Wifi SSID ve Wifi Parola bilgilerimizi gireceğiz.
6.aşamaya gelince sonoff cihazı üzerindeki düğmeye 5 saniye boyunca basılı tutuyoruz. Eşleşme tamamlanacak
ve artık cihazımıza (bu sonoff'un bağlı olduğu cihaza) bir isim vermemizi isteyecek. Biz "Test Lambası" dedik. :)
7.safhada artık menümüzde test cihazımızı verdiğimiz isimle görebiliyoruz. 8.safhadaki ekran görüntüsü lambanın
yanarkenki haline ait. lambayı yakıp söndürmek için ekrandaki POWER butonu üzerine tıklamamız yeterli. :)

7-8-9.resimlerde power buton yerine "Test Lambası" yazısının üzerine tıklayacak olursak 10.resimdeki ekran gelir.
10.resimde ortadaki büyük power butona tıklayarak lambamızı yakabilir, 11.resimdeki yanar vaziyete getirebiliriz.
Aynı şekilde 11.resimdeki power butonuna tıklayarak ta lambamızı 10.resimdeki sönük duruma getirebiliriz.

10-11.resimlerde altta gördüğünüz Schedule, Timer ve Döngü isimli menülere ait ekranlar da burada göreceğiniz
12-13 ve 14 nolu ekran görüntüleri şeklindedir. Uygulamada eksik çevirilerden dolayı Schedule (Zamanlayıcı),
Timer (Geri sayım) kelimeleri ingilizce olarak kalmış. En sonda da 14.ekranda Döngü'lü zamanlama modu mevcut.

12: Schedule (Zamanlayıcı): Bu ekrana 10.-11. ekrandaki Schedule butonu ile açılan Schedule menüsündeki ARTI butonuna basıp yeni bir zamanlayıcı eklemek istediğinizi belirterek geliyorsunuz. Hangi tarih ve saatte cihazı açmak veya kapatmak istediğinizi belirterek dilerseniz bunu haftalık tekrara da bağlayabiliyorsunuz. Örneğin kombinizi pzt-sal-çar-per-cum günlerinde 08:00-18:00 saatleri arasında KAPALI tutmak 18:00-08:00 arasında açık tutmak isterseniz 2 program oluşturmalısınız: ilk program bu hafta içi günlerde 08:00 da bağlı olan cihazı KAPALI konuma getirmeli (demekki işe gidiyoruz bu saatlerde :)) ) ikinci program ise bu hafta içi günlerde saat 18:00 da bağlı olduğu cihazı AÇIK konuma getirmeli. Örneğimizde kombi demiştik, bu durumda biz 18:00 da iş yerimizden ayrılırken kombimiz de aynı saatte çalışmaya başlayacak, biz eve gelene kadar geçen 30-40 dakikalik sürede de evimizi ısıtmış olacak. Gün içinde çalışmadığı içinde tasarruf sağlamış olacağız. Bu işlemi her gün biz sonoff menüsünden elle AÇ-KAPAT yaparak ta yapabiliriz ama her gün yapacaksak elimizi yormaya bile gerek yok. :)  bu Schedule menüsünü kullanarak bu işi tam otomatiğe bağlamış oluruz. (bundan daha fazla ve daha akıllı şekilde otomatiğe bağlamak ta mümkün. ortam sıcaklığını ölçerek kombiyi aç-kapat gibi. bunu da ilerleyen zamanda başka bir blog konusu olarak yayınlayacağım)

13: Timer (Geri sayım): Bu ekrana 10.-11. ekrandaki Timer butonu ile açılan Timer menüsündeki ARTI butonuna basıp yeni bir geri sayım eklemek istediğinizi belirterek geliyorsunuz. Kaç gün, kaç saat, kaç dakika sonra cihazımızı AÇIK veya KAPALI konuma almak istiyorsak buradan o değerleri set edip geri sayımı başlatıyoruz. Geri sayan sayaç SIFIR olduğunda cihazımız sonoff tarafından ayarladığımız şekilde AÇIK veya KAPALI konuma alınacaktır.

14: Döngü Zamanlayıcı: Bu ekrana 10.-11. ekrandaki Döngü butonu ile açılan Döngü Zamanlayıcı menüsündeki ARTI butonuna basıp yeni bir döngü zamanlayıcı eklemek istediğinizi belirterek geliyorsunuz. Ekranın alt yarısındaki bölümden yaptığımız ayarlamanın ilk olarak aktif olmasını istediğimiz tarihi set ediyoruz. En üstteki bölümden HER X saat ve dakikada bir defa cihazımızın AÇIK-KAPALI olmasını istediğimiz durumu set ediyoruz. Ortadaki bölümde ise cihazımız bu en üstteki ayarla açıldıktan veya kapandıktan sonra bu şekilde kaç saat ve kaç dakika kalsın ve ondan sonra hangi (AÇIK-KAPALI) konuma geçsin istiyorsak onu set ediyoruz. Örneğin Sonoff'umuzu bir vantilatör cihazına bağladık diyelim, ekran görüntülerimize de uygun olacak şekilde örneklemek gerekirse: "her 10 dakikada bir AÇIK konuma geçsin. bu şekilde devam ettikten 5 dakika sonra KAPALI konuma geçsin" anlamına gelir şu anda 14.ekran görüntüsündeki ayarlar. Bu ayarlara göre örneğimizdeki vantilatör biz durdurana kadar 5 dakika çalışır durumda, 5 dakika boyunca da kapalı durumda olacaktır. (böylece vantilatör çarpması durumu yaşamamış olursunuz. :)) )


Wifi'dan ve 3G'den internete bağlı olan 2 farklı cep telefonu ile test lambamızın kontrolü: